Basur Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi – IDEA Klinik
Yalnızca insanlara özgü olan bir hastalık olan basur, tıp dilinde hemoroid olarak tabir edilmektedir. Makatın 2-3 cm iç kısmında bulunan toplar damarların genişlemesi doğrultusunda oluşmaktadır.
Bu hastalıkta ki asıl sorun toplar damarların genişlemesi değil damarların çevresini sarmakta olan bağ dokularının gevşeklik göstermesidir.
Genişlemeye maruz kalan damarlar, bölgede hacimsel artış olmasına sebep olur ve bu sebepten dolayı anüsün dışına kadar çıkmak zorunda kalır.
Genellikle makat sarkması birlikte olur. İçeride olan hastalığa iç basur, dışarıda oluşana ise dış basur denilmektedir. Toplumda görülen en yaygın tipi iç basurdur. Ancak insanlar memenin dışarı çıkmasından dolayı dış basur sanarak yanılır. Oysaki bu durum iç basurdur.
Dış basur anüs içerisinde değil etrafında oluşur.
Basur rahatsızlığı yetişkin nüfusun yarısında bulunurken, utanma nedeniyle bu sayının çok az bir kısmı ifade eder.
Basur halk arasında hemoroid, hemoroit, mayasıl olarakta bilinmektedir. Aslında mayasıl farklı bir hastalıktır fakat basur ile karıştırılmaktadır.
Basurdan Korunma Yolları
Ailesinde basur rahatsızlığı olan insanların basur hastalığına sahip olması normal topluma göre daha fazladır.
Ancak yaşam tarzına dikkat eden insanlar bu ihtimali düşürmektedir.
Tuvalet ihtiyacı sırasında tuvalette çok fazla kalmak ve ıkınma şiddeti basurun başlaması için en önemli nedenlerdir.
Bunları yapmamak için öncelikli olarak kabızlığın giderilmesi gerekmektedir.
Kabızlıkla Mücadele
Basur oluşumunun en etken sebebi olan kabızlığı azaltmak için yapılması gereken önemli hareket ise; Bol posa içermekte olan gıdaların tüketilmesidir.
Bu gıdalara örnek olarak sebze, meyve ve kepek verebiliriz.
Posa miktarı bağırsağın çalışmasının hızlanmasını sağlar ve bununla paralel olarak tuvalet ihtiyacında daha rahat boşalmayı sağlar.
En bol posa sahibi olan gıda kepektir. Dolayısıyla bunun için her öğünde kepekli ekmek tüketilmelidir.
Kepekli ekmeği marketlerden, fırınlardan veya benzeri yerlerden temin edebilirsiniz. Eğer bulamıyorsanız alternatif olarak günde bir su bardağı iri taneli bulgur kepeği tüketebilirsiniz.
Bunların yanı sıra akşamları kayısı, kayısı kurusu, kayısı kompostosu veya suyu tüketerek engelleyebilirsiniz.
Acı Gıda Tüketimi
Genelde halk arasında acı tüketiminin basur oluşumuna sebep olduğu ya da basur hastalığının niteliğini arttırdığı söylense de bilinenin aksine acı yemek herhangi bir basur sebebi değildir.
Ancak acı gıda tüketildiğinde tuvalet ihtiyacı sırasında hissedilen boşalamama sebebiyle fazla gösterilen ıkınma basurun oluşmasına neden olmaktadır.
Kontrolsüz ve gereksiz bir şekilde ıkınmamak kaydıyla acı yiyecek tüketmenin hiç bir sakıncası yoktur.
Bunun aksine acı dışkıyı yumuşatarak daha kolay boşalmasına yardımcı olabilir.
Su Tüketimi
Gündelik hayatta normal şartlarda tüketilen suyun ve diğer sıva gıdaların daha fazlasını tüketmenin kabızlık tedavisinde hiç bir faydası yoktur.
Dolayısıyla fazla su tüketmenin basurdan korunma için hiçbir etkisi yoktur.
Fakat alınan posanın daha verimli su tutması bakımından normal ölçüde su tüketilmelidir.
Tuvalet alışkanlığı
Tuvalet ihtiyacını yapmak basur oluşmasında en önemli unsurdur ve mutlak değerde dikkat edilmesini gerektirir.
Kabızlığı mutlaka çözünüz
Mevcut bir kabızlık durumu olsa da olmasa da tuvalet ihtiyacının tam olarak geldiğinden emin olunduğu zaman tuvalete gidilmeli.
“Galiba tuvalet ihtiyacım var?“, “Tuvaletimi mi yapsam?” diye tuvalete gidip beklemeyiniz.
Bunun yanı sıra tuvalete girerken okuyacak bir şeylerle veya cep telefonu gibi vakit öldürecek araçlarla gitmek sakıncalıdır.
Dışkılama ihtiyacı oluştuğunda nerede olursanız olun gidin
Dışkılar iken ilk oturduğunuzda çıkan 70-80 gramlık kısmı çıkardıktan sonra hala bir miktar varmış hissi olsa da ıkınmadan geri kalanı bir daha ki dışkılama ihtiyacınıza bırakınız.
Tuvalette 1-2 dakikadan fazla kalmamaya özen gösteriniz
Tuvalette sadece dışkılama ihtiyacınız için vakit geçirin, tuvalet ihtiyacınızı giderirken dişinizi fırçalamayın, gazete veya kitap okumayın bu işlemlerinizi daha sonraya bırakın.
Dışkılama ihtiyacınız için geçen süreyi net bilmeniz için sadece tuvalet ihtiyacınızı yapmanız sizin faydanıza olacaktır.
Dışkılama ihtiyacınızı her gün aynı saatte yapmayı bir alışkanlık edininiz, kahvaltı sonrası tuvalet ihtiyacını gidermek doğru bir zamanlamadır.
Mümkünse alaturka tuvalet olarak bilinen tuvaletleri kullanınız. Bu tarz tuvalete oturuşlarda dizlerin karına basınç uygulaması yapması sonucu dışkılama daha rahat bir şekilde olur, aynı zamanda rahatsız bir oturuş olduğundan dolayıda fazla vakit geçirmeden hemen çıkma ihtiyacınızı duyarsınız.
Mümkünse ılık suyla taharetleniniz
Kendinize her zaman giderek daha rahat dışkıladığınıza dair telkin ediniz.
Sonuç olarak
Basur önüne geçilebilir bir hastalık olup, makalemizde yazmış olduklarımızın uygulanması doğrultusunda ciddi bir şekilde azalma görülecektir.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Op. Dr. Adil ALTINSOY 1993 yılından bu yana genel cerrahi uzmanı olarak hizmet vermektedir. Kıl dönmesi, hemoroid ve anal fissür gibi makat hastalıkları yanı sıra nasır, siğil ve ben tedavileri uygulamaktadır.